Samen met alle partners zetten we de schouders onder de ecologische parkobjectieven.

Natuurpunt-voorzitters Eddy Conjaerts en Luc Winters
geven inkijk in hun vrijwillig engagement

Natuurpunt verricht als Vlaamse belangenorganisatie voor fauna en flora immens waardevol werk in het conserveren van de natuur én het verhogen van de kwaliteit ervan. Vandaag is Natuurpunt volwaardig partner van Nationaal Park Bosland en krijgt het een prominente rol in de organisatie ervan. Samen met ANB en RLLK zijn ze de spreekbuis van alle ecologische belangen.

Dat er sinds het label van Nationaal Park méér gewicht wordt gegeven aan de natuur, en in het bijzonder het wilde en woeste karakter ervan, is een belangrijke herschikking van de prioriteitenkaarten waaraan ook Eddy en Luc graag hun diepgewortelde kennis en ervaring lenen.

Luc, jij bent een doorwinterd vrijwilliger en voorzitter van Natuurpunt Lommel. Hoe is dat gegroeid?

L: Al van toen ik nog een jongetje was, trok ik met de jeugdafdeling van De Wielewaal mee het bos en de heide in. Van daaruit is die passie voor natuurexploratie gestart. Door de jaren heen, heb ik heel wat mensen ontmoet en opgeleid die door dezelfde natuurmicrobe gebeten werden en nu een belangrijke rol opnemen als expert binnen hun eigen interesseveld of vakgebied.

“De natuur heeft spreekbuizen nodig die haar intrinsieke waarde
en maatschappelijke relevantie benadrukken.”

Eddy, ook voor jou omvat het voorzitterschap bij Natuurpunt Pelt en jouw rol als vertegenwoordiger van Natuurpunt in de stuurgroep van Nationaal Park Bosland, een bijna fulltime tijdsbesteding. Vanwaar dit engagement?

E: Komend uit dezelfde regio, heb ik de natuur hier de voorbije decennia op grote schaal zien verminderen en verarmen. De huidige generatie weet vaak niet meer hoe het vroeger was, toen er nog zoveel meer biodiversiteit was en sommige soorten zoals de kievit, de wulp en de veldleeuwerik overal aanwezig waren. Dat is een enorm gemis. Dit gevoel van natuuramnesie heeft me in beweging gezet om actief bij te dragen aan natuurbehoud én om samen de slinger van die neerwaartse tendens gradueel om te keren.

“Dankzij het langdurige engagement van onze vrijwilligers,
hebben we vandaag Unesco-erfgoed in Noord-Limburg!”

Op het indrukwekkende palmares van Natuurpunt staat als paradepaardje ook het voorbeeldige landschapsbeheer van de Vloeiweiden van Lommel Kolonie. Wat kun je ons hierover vertellen?

L: Het heeft heel wat voeten in de aarde gehad om dit dossier op te stellen… Naast het feit dat we al generaties lang intensief zorg dragen voor dit gebied, heeft het zo’n 7 jaar geduurd om ons internationaal project ter erkenning in te dienen. Dat deze eeuwenoude vorm van grasbevloeiing in de Grote Watering hierdoor volmondig erkend werd als Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid, is een mooie bekroning voor alle betrokkenen!

“De bezoekerscentra en onze activiteiten zorgen ervoor dat de betrokkenheid van
jongere generaties natuurliefhebbers opnieuw verhoogd wordt.”

Natuurpunt wordt gedragen door heel wat vrijwilligers en ondersteund door haar leden. Is dat een evidente bestuursvorm?

L: In onze werking zitten vooral veel jonggepensioneerden (lacht). Dat is enigszins begrijpelijk. Voor wie actief is op de arbeidsmarkt of een jong gezin heeft, is het minder evident om zich intensief te engageren.
E: In Noord-Limburg is er bovendien op heel wat plaatsen nog steeds prachtige natuur voorhanden, bewoners beseffen daardoor niet altijd welke rijkdom het is om dicht bij het bos te wonen. Daarom willen we graag ook veel laagdrempelige evenementen opzetten waarin een meer fluïde verloop mogelijk is. Zo hopen we de toekomstfakkel ook brandende te houden bij de jongere generaties.

“Noord-Limburgers kennen dat verlangen naar groen minder dan bewoners van steden. Het zou mooi zijn als we meer bewust en intens beseffen dat het een ongelofelijke rijkdom is die we moeten koesteren!”

Op welke manier kunnen natuurliefhebbers en geïnteresseerden meer toenadering vinden tot Natuurpunt?

L: Al onze lokale afdelingen binnen Nationaal Park Bosland; Natuurpunt Hechtel-Eksel, Natuurpunt Lommel en Natuurpunt Pelt, organiseren boeiende en leerrijke activiteiten zoals gegidste wandelingen, voordrachten, vogeltellingen, opleidingen en workshops. Evenzeer kan je mee de handen uit de mouwen komen steken en werken aan het onderhoud en beheer van onze vele natuurgebieden. Ook in onze bezoekerscentra van het Hageven, de Katershoeve en De Wateringen ben je altijd welkom om kennis te maken met onze Natuurpunt-afdeling. Een aanrader is ook het Platform Fauna en Flora dat jaarlijks door ANB georganiseerd wordt. Hier worden alle natuurliefhebbers van de regio samengebracht om te leren over de vele projecten in Noord-Limburg. Tegelijkertijd wordt er ook genetwerkt tussen natuurenthousiasten.

Nu Bosland een Nationaal Park geworden is, krijgt ecologie een nog prominentere rol in het waardenkompas. Hoe kijkt Natuurpunt hier als partner naar?

E: Uiteraard stemt het ons enorm blij dat het accent op de natuur nu extra onderstreept wordt! Een overmatige focus op toerisme en recreatie eist immers zijn tol op de draagkracht van onze kwetsbare natuur. Omdat o.a. ook ANB en RLLK partners zijn, kunnen de ecologische doelstellingen integraal bekeken worden en dat biedt ongetwijfeld een synergetische meerwaarde!

“De natuur heeft, net als de mens, ook haar rust nodig!”

Wat is voor jullie het allerbelangrijkste wat recreatieve natuurbeleving betreft?

E: Nationaal Park Bosland biedt héél wat mogelijkheden voor recreatie en natuurbeleving.  Uiteraard is niet alle natuur zomaar toegankelijk voor bezoekers. Als partner maken we mee de balansoefening op tussen het mogen genieten van de natuur, maar tegelijkertijd ook de nog aanwezige woeste en ongerepte natuurkern ongestoord haar ding te laten doen. De meeste van deze kraamkamers van de natuur zijn relatief klein in oppervlakte in onze regionen, met uitzondering van het militair kamp van Beverlo, en moeten we dus absoluut ongedeerd en recreatievrij laten!

“Er is vooral nood aan herstel, verbetering en verbinding!”

Welke meest prangende klimatologische uitdagingen verdienen een intensieve aanpak?

L: Het klinkt misschien absurd gezien het Belgische regenweer, maar vernatting is broodnodig! (lacht)
E: In het verleden is men in onze beekvalleien zodanig veel gaan rechttrekken, uitdiepen en draineren, dat de natuur een grondig herstel van moeras- en veengebieden nodig heeft. Het overtollige water wordt zo ook geconserveerd in functie van mitigatie voor periodes van lange droogte. Ook het verbinden van versnipperde gebieden via deze groen-blauwe aders die onze beekvalleien toch zijn, zal een beduidende bijdrage leveren aan het versterken van de aanwezige natuur. Zo kunnen de acties die we ondernemen als kleine puzzelstukjes gelegd worden om uiteindelijk tot één waardevol en robuust geheel te komen.

Interview, tekst en vormgeving: Jill Michielsen (Woordvlinder)
Foto’s: Sylvie Stijven